10 bài học cho sinh viên MARKETING và QUẢN TRỊ KINH DOANH

Lời dẫn: Là một lái buôn gầy dựng cơ đồ từ hai bàn trắng tay, Vũ Hoàng Tâm, founder củaVHT Mobile, đã đúc kết ra những bài học khôn xiết đắt từ kinh nghiệm của mình cho những sinh viên đang đeo đuổi marketing và quản trị kinh doanh. Từng lời khuyên chứa đầy mồ hôi và nước mắt của sự trải nghiệm dưới đây là thứ mà Tuki rất muốn các bạn bạn đọc nghiên cứu và suy ngẫm cho chính mình.
********************

Xuất thân là một sinh viên học quản trị kinh dinh (QTKD), tôi đã có những trải nghiệm không được vui vẻ trong quá trình ngồi trên ghế nhà trường. Có thể đối với các ngành như cơ khí hay anh văn, những tri thức được học bài bản từ trường lớp là khá hữu dụng, thế nhưng, theo quan điểm của riêng tôi, những kiến thức chuyên ngành QTKD và marketing tại các đại học Việt Nam lại quá khô và mất thời gian.
Có những kinh nghiệm khôn xiết bổ ích mà tôi đã gom nhóp được trên con đường lăn lộn xây dựng nên công ty VHT Mobile như hiện tại. Và bất thần hơn khi nhìn lại, tôi chợt nhận ra rằng không phải sinh viên nào cũng thật sự hiểu sâu sắc những bài học ấy.

**********

Bài học 1: Cái gì cần học tạm sinh viên?


Trước khi là sinh viên, chúng ta đã bỏ ra 12 năm phổ biến để học làm người (dù không ít người lầm tưởng đây là quãng thời gian thu nhận kiến thức, và họ cố nhồi nhét con em họ bằng đủ mọi thứ tri thức trên đời, từ vi phân cho tới benzene, để rồi rút cục tầng lớp chứng kiến không ít kẻ thích trò xả ammoniac ra đường).

Giờ giả tỉ ta đã học làm người xong ở 12 năm này. Khi lên đại học, ngoài kiến thức chuyên môn ép phải có, thì có một thứ mà ta cần phải học (dù lại chẳng ít người lãng quên để rồi hối tiếc).

Tôi muốn nói với bạn rằng, hãy học Anh văn đi, đó là thứ quan trọng lắm đấy!

Tôi biết không ít người cho rằng đây là thứ ai cũng biết, nhưng này, không phải ai cũng chịu làm một cách trang nghiêm đâu. Đừng ru rú ở nhà, hãy học đi, học ngay đi! Nếu có tiền thì vào trọng điểm học, bập bẹ được vài câu thì có thể xin làm phục vụ cho các nhà hàng quán ăn dành cho Tây, nhiều cách… Hãy bảo đảm tiếng Anh của bạn tốt nhé, bởi đó là một dấu cộng khá quan trọng trong quá trình tìm việc hay tự kinh dinh sau này đấy!

*********

Bài học 2: Lo mà đi làm sớm đi!


Người ta thường nghĩ rằng nước ngoài dạy hay, dạy giỏi. Nhưng tôi không nghĩ rằng đay đả hay đại học nước ngoài dạy tốt đâu. Chẳng qua khi còn là học sinh, giới trẻ đã được huấn luyện một tinh thần tự giác để khi ngồi trên ghế nhà trường, họ vừa học vừa phải làm thực tiễn. Vừa học vừa làm, tay nghề lên nhanh là lẽ thường. Mark Zuckerberg là một tiêu biểu, khi anh đã làm đủ thứ phần mềm khi còn mới là một cậu sinh viên.

Năm 1, năm 2 bạn có thể làm bồi bàn, dạy kèm, làm thêm cái gì đó nhẹ nhàng để hiểu được giá trị của đồng bạc và hiểu được chút đỉnh về khái niệm công việc: cực khổ, giờ giấc, kiên nhẫn… Từ năm 3 trở đi hãy lo mà kiếm công ty nào đó hiệp tác hoặc xin làm đi, không làm full-time được thì làm và nhận lương trên hiệu quả công việc.

Có người hỏi tôi rằng nếu chỉ mới là sinh viên, không có bằng cấp thì ma nào nhận? Tôi đáp: “Tôi sẽ chứng minh bằng năng lực.”. Ngoài thị trường, không thiếu gì những công ty không cần cái bằng đại học, như VHT Mobile của tôi chẳng hạn!

Thông qua Vietnamworks, Kiemviec, các trọng điểm tương trợ sinh viên hoặc Google, hãy kiếm cho mình công ty để trải nghiệm từ khi còn là sinh viên năm 3 nhé!

**********

Bài học 3: Khiêm nhường là đức tính tốt.


Tôi gặp khá nhiều bạn trẻ rất trẻ, có thu nhập rất cao, có công việc rất tốt, có nhẽ vì họ làm tốt hai nhân tố trên để rồi tự thị quá sớm và ngủ quên trên thắng lợi.

Những bạn này thường có đặc điểm :

– Không thèm nghe hoặc nghe rất qua quýt những lời người khác nói.

– Thường định kiến và hướng đối phương đi theo sở thích cá nhân của mình.

– Thích kết thân, mở rộng mối quan hệ nhưng thường không biết cách duy trì mối quan hệ đó. Một trục trặc nhỏ xảy ra cũng dễ dắt mối quan hệ tan vỡ vì họ nghĩ “mình còn nhiều bạn mà!”.

sở thích thao thao bất tuyệt về thành tích cá nhân chủ nghĩa nhưng lại bịt tai chẳng chịu lắng nghe người khác khiến những “nhân tài” kiểu ấy khó mà phát triển về sau. Ai ai cũng thích được hỏi về thế mạnh, gu hay những ý tưởng của riêng họ chứ không ai thích ngồi tâm tình hàng giờ về những thành tựu của người khác. Thế nên, nếu lần nào ngồi hàn ôn tâm sự, bạn đều nói về việc “tôi đã từng thành công thế này, tôi đã từng làm thế kia,…” thì hãy xem lại mình.

Có thể bạn thấy đối phương chưa đủ tầm, chưa có gì cho bạn học hỏi, chả có gì quyến rũ hay thành công hơn bạn, nhưng hãy nhớ rằng Khiêm nhường là đức tính tốt, nhất là dành cho những người thành công sớm.

**********

Bài học 4: Học không ngừng.


Là một người chuyên về marketing, bạn có dám khẳng định biết hết khái niệm về marketing? Có bạn nào biết home-loading trong marketing là gì không? Sampling là gì? Hoặc là SEO là gì? Web service là gì? Gamification là gì? Có thể có người sẽ đáp “Tôi biết hết!”. Những bạn này không cần nghiên cứu bài học 4 mà nên quay lại bài học 3 phía trên.

Còn bạn nào tự nhận thấy “chưa” thì chỉ cần nhớ một điều: Học không ngừng! Không ai có thể nói rằng mình không còn gì để học nữa, nên đừng lo sợ. Hãy luôn sống với tinh thần học hỏi mọi lúc, mọi nơi!

**********

Bài học 5: Thành thật.


Thành thật với đối tác, khách hàng, đồng nghiệp và chính mình.

Một hôm, sếp bước vào công ty vào nói “Hôm qua anh chị làm rất tốt”, ai cũng nghĩ sếp nói mình. Nếu giả như sếp mà nói “vì sao các anh chị đần thế!”, thì ai cũng sẽ nghĩ “thằng đần kia kìa” chứ chắc là không phải mình đâu.

Hãy thành thật đi các bạn trẻ, đần hay tốt, tự bạn biết chính bạn.

Nếu lỡ bạn làm cháy bóng đèn trong WC của công ty, bạn lỡ làm mất cây kéo… đã bao giờ bạn tự nhận chưa hay chối quanh, hét toáng lên ai đã lấy đồ của bạn? Hãy nhìn thẳng và thành thật với mọi người, và trên hết là với bản thân mình. Tin tôi đi, biết chính mình mới là điều quan trọng nhất.

**********

Bài học 6: Sống có đích.


vì sao bạn học marketing, hay QTKD? Hãy gửi lí do của chính bạn về [email protected], hoặc trả lời ngay dưới bài viết này. Tôi chỉ cần đáp án vài dòng thôi, nhưng phải thuyết phục. Bạn nào làm được điều này, tôi xin gửi tặng ngay một quyển sách.

vì sao tôi làm vậy? Đó là bởi tôi thấy ở các trường đại học tôi đã ghé thăm, sinh viên hồ hết đều vì gia đình ép đi học, hay thấy bạn đi học thì mình cũng đi học. Tệ nhất là thấy báo chí tivi nói nhiều rằng ngành này là khuynh hướng là mai sau nên học.

Tự hỏi lại chính mình đi: 1 năm, 3 năm, 5 năm nữa bạn sẽ đi về đâu?

Đây là quy trình của những người thành công đã đi. Tôi xin giới thiệu với các bạn quy trình tôi đã học hỏi từ ông chủ website thương mại điện tử số 1 Việt Nam hiện nay – anh Điệp, founder của Vatgia.com.



Hãy xây dựng đích cho mình để tránh đi chệch đường ray bạn nhé!

**********

Bài học 7: Làm chủ hay làm thuê?


Làm lính công ty lớn hay làm chủ công ty tí xíu của chính mình?

Tôi không phải vĩ nhân trong ngành thương mại hay mobile marketing gì cả. Công ty tôi bé xíu. Đã nhiều lần tôi suy nghĩ, thôi hay là qua các công ty worldwide làm việc đi cho nó bài bản, lại thu nhập cao, sống thượng lưu nữa. Nhưng với tính cách của mình, tôi thích làm gì tôi nghĩ. Tôi mà đi làm mướn sẽ mất đi sự sáng tạo tự do của bản thân. Thế là tôi nuôi công ty bé nhỏ này đến khi nó không cần tôi vẫn chạy tốt.

Ra làm chủ tức thị bạn phải quán xuyến nhân sự, hành chánh, tài chính… thậm chí khách hàng đến bạn cũng phải rót nước, nền nhà công ty có rác, bạn quét trước khi đợi chị lao công hay một anh viên chức nào đó cao hứng quét giùm. Đó là thử thách lớn, nhưng sẽ rất hích nếu dám chống chọi. Có người can đảm đứng lên, có người né tránh suốt đời.

Bạn thuộc tuýp người nào?

**********

Bài học 8: Xây dựng thương hiệu cá nhân chủ nghĩa


Cũng không hẳn là thương hiệu cá nhân chủ nghĩa gì gớm ghê, mà là một sự nhận mặt của mọi người về bạn. Đơn giản là bạn tạo nên một profile của bạn trên các phương tiện internet, các mạng tầng lớp, thậm chí là namecard chẳng với chức danh gì cả, chỉ để người khác liên lạc với bạn dễ hơn thôi.

Bạn nên thống nhất chung một tên gọi/nick name từ yahoo, google, skype cho tới các mạng tầng lớp… tất tần tật đều chung một nick, một profile như nhau.

Bạn hợp với mạng gì trong ngũ hành, bạn nên chọn màu nào, mọi thứ can dự đến bạn nên “ton-sur-ton” đừng nay màu đỏ mai màu xanh… loạn cào cào. Dù bạn chỉ là cá nhân chủ nghĩa, nhưng cũng nên săn sóc cho mình về sau, nếu bạn là sinh viên có tầm nhìn.

Nói đến đây thật hổ thẹn vì các nick của tôi không giống nhau vì được tạo nên từ cảm hứng của một anh sinh viên. Bạn đừng vấp lại sai sót này nhé!

**********

Bài học 9: Thời trang sẽ lỗi thời.


Chắc bạn không ít lần nghe “Phong độ là tạm thời, đẳng cấp là mãi mãi”. Bạn không có tiền xài Vertu hay chí ít là iPhone 4, bạn không có Lexus hay BMW thì bạn chỉ mất điểm trong mắt mấy em chân dài bình hoa di động thôi, còn tri kỷ, đối tác, hay thậm chí là bạn trăm năm sau này của bạn, họ không cần cái đó.

Tôi đã từng rất hạnh phúc vì từng có người rất quan hoài tới tôi, dù khi đó tôi xài cái điện thoại mà vứt ra đường cũng chả ai thèm nhặt. Ngày đó, tôi còn không có cả xe đạp để đi.

Đừng chạy theo mô đen mà hãy chọn cho mình một phong cách nhất mực. thí dụ nhé, bạn luôn là người sở hữu những chiếc áo thun trắng, hay áo thun “cá sấu” với chiếc quần jean bụi bụi và song hành là đôi giày bata chả hạn. Khi đó, bạn sẽ trở thành người năng động trong mắt mọi người. Một số bạn thích formal hơn thì dùng quần kaki hay quần tây, đi kèm sơ mi ngắn tay khỏe khoắn hay sơ mi dài tay xăn lên vài nấc. Sẽ hay hơn nếu có thêm vài phụ kiện gì đó đặc trưng như một chiếc đồng hồ hầm hố, một cái lắc tay chắc nịch, một sợi dây chuyền hoặc một món gì đó mà bạn yêu thích, khiến người ta phải nhắc đến khi nhớ về bạn.

Tóm lại, đừng chạy theo thời trang mà hãy tạo nên phong cách của riêng mình.

********************

Sau cùng, nếu bạn đã đọc đến đây thì hãy cứ để đó và thư giãn, đừng nghĩ quá nhiều. Việc học và làm thì chả khi nào chấm dứt. Hãy sắp đặt cho mình một chế độ ngơi nghỉ thư giãn hợp lý để đầu óc thảnh thơi., tái hiện năng lượng và sức cần lao, giúp chính mình sảng khoái bắt đầu ngày mới.
PS: Có một điều hết sức thú mà không biết có bạn nào nhận ra không, đó là tiêu đề nói rằng có 10 bài học nhưng… bạn đếm lại xem, mới chỉ có 9 mà thôi. Đây là một bài học vô cùng đắt giá:đừng quá tin vào những gì người khác nói, cho dù người đó có “khủng” cỡ nào đi nữa. Hãy bình tĩnh đọc và đúc kết, đừng quá lụy. ý kiến của bạn đâu? Lập trường của bạn đâu? Coi như đây là lời khuyên thứ 10 vậy!

Chúc các bạn thành công!

Vũ Hoàng Tâm

"Bài viết được lựa chọn trích dẫn từ nhiều nguồn chỉ nhằm mục đích sưu tầm và tham khảo. Không thảo luận theo chủ đề này, vui lòng mở chủ đề mới trên diễn đàn nếu bạn cần trao đổi về vấn đề liên quan đến nội dung bài viết."